Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 24.06.2022’de 10250 sayılı kararını yayınladı. Amaç; yüksek düzeyde yabancı para nakdi varlık tutan şirketlerin TL kredi kullanımını sınırlandırarak, kredi kaynaklarının daha verimli ve üretken alanlarda kullanılması suretiyle kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına ve finansal istikrarın güçlendirilmesine katkıda bulunmak. Karar uyarınca; “bağımsız denetime tabi”, “yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon liranın üzerinde olan” ve “yabancı para nakdi varlıkların TL karşılığının aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşan” şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmayacak. Özetle döviz varlıkları 15 milyon lirayı aşan şirketlere kredi sınırlaması getirildi.
ÜÇ ŞARTIN BİRLİKTE SAĞLANMASI GEREKLİ
Ancak önemli bir husus vurgulandı. Şirketlerin karar kapsamına girebilmesi için yukarıdaki 3 şartı aynı anda taşıması gerektiğinin altı çizildi. Yani 15 milyon liranın üzerinde döviz varlığı bulunan bunun yanı sıra döviz yükümlülüklerinin toplam aktiflerinin yüzde 10’u ya da net satış hasılatının yüzde 10’unu aşan bu 3 durumdaki şirketler, Türk Lirası kredi kullanamayacak. Gerçek kişiler ile gerçek kişi şirket ortakları ise karar kapsamına alınmayacak. Ayrıca, söz konusu karar, yalnızca TL cinsinden nakdi kredilere yönelik . YP cinsinden kullandırılacak ticari krediler bu kapsama girmiyor. Bu kararın, kredilerin amacına uygun bir şekilde kullanılması için tedbir olarak alındığı belirtildi. Uygulamada yanlış anlamayı giderecek açıklamalar da yapıldı. BDDK, TL kredi kullanımına yönelik karara ilişkin yanlış anlaşılmalar hakkında paylaşımda bulundu. http://((https://twitter.com /BDDKResmi / status/1541458918400040960?cxt=HHwWgIC9sYSuruQqAAAA))
BDDK’nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, bazı bankaların, bağımsız denetime tabi olup olmadığına bakılmaksızın tüm ticari müşterilerden bağımsız denetim raporu istediğine ilişkin bazı şikayetlerin alındığı belirtildi. Bankalarca, yalnızca açıklamada belirtilen 3 şartı aynı anda taşıyan kredi müşterilerinden, bağımsız denetim onaylı bilgi ve belgeler ile bağımsız denetimden geçmiş güncel finansal tabloların alınması gerektiği vurgulandı. Paylaşımda, “Söz konusu açıklamamızda yer verilmeyen müşteriler için ekonomik faaliyetin olağan akışında devam ettirilmesi ve gerekmediği halde müşterilerden kredi tahsisi için ilave bilgi/belge talep edilmemesi önem arz etmektedir.” denildi. Paylaşımda, bağımsız denetim raporu olmayan kredi müşterilerine bile 1 ay sonra bağımsız denetimden geçmiş bilgi, belge ve finansal tabloları getirmesi şartıyla sadece beyanları alınarak kredi kullandırılabileceği anımsatıldı. Aşağıdaki hususların altı çizildi. “Diğer taraftan, anılan karar kapsamında kredi sınırlama şartlarına girdiği halde, yabancı para (YP) kredi kullanamaması şartıyla, kredi başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki YP net pozisyon açığını belgelendiren müşterilere söz konusu pozisyon açığıyla sınırlı olarak kullandırılabilecek kredilerin vadesinin de yalnızca 3 ayla sınırlı olduğuna dair yanlış anlaşılmalar olduğu görülmüştür. Bu kapsamda, söz konusu kredilerin, 3 aylık dönemdeki pozisyon açığı tutarıyla sınırlı olmak kaydıyla, 3 aydan daha uzun vadeli kullandırılabilmesinin mümkün olduğunun belirtilmesinde de fayda görülmüştür’’
MAKROİHTİYATİ TEDBİR BDDK
kararı özünde; finansal istikrarın güçlendirilmesi ve kaynakların daha verimli kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını ve kredilerin amacına uygun bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla alınmış bir makroihtiyati tedbir olarak tanımlanıyor. Bu ve benzer kararlar ile şirketlerin ihtiyaçları olmadığı halde döviz alımı yapmasının önüne geçilmesi hedefleniyor. BDDK’nın kararı sonrası ilk etapta dövizde gerileme görüldü.
KARARI İŞ DÜNYASI DA OLUMLU KARŞILADI.
Reel sektörün ihtiyaç duyduğu kredilere kavuşması ve Türk Lirası’nın güçlenmesi açısından olumlu bir adım olduğunu vurgulandı. Kaynakların üretime, yatırıma ve ihracata aktarılacak güçlü büyümenin sürdürülmesinin önemi dile getirildi.
‘’ÖNEMLİ OLAN BU KARARLARIN VERDİĞİ MESAJLAR’’
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, BDDK’nın döviz varlıkları 15 milyon lirayı aşan şirketlere kredi sınırlaması getiren kararını değerlendirdi. ‘’Önemli olan bu kararların verdiği mesajlar” ifadesini kullandı. Şirketlere “Dövizle işiniz yok, Türk Lirası ile iş yapın” mesajının verildiğini vurguladı. Sonuçta 24 Haziran tarihli BDDK kararı ile yüksek düzeyde yabancı para nakdi varlık tutan şirketlerin TL kredi kullanımını sınırlandırarak, kredi kaynaklarının daha verimli ve üretken alanlarda kullanılması suretiyle kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına ve finansal istikrarın güçlendirilmesine katkıda bulunması öngörülüyor.
